جلال نماد غرب‌ستیزی و نقد غرب‌زدگی است

میثم نیلی در برنامه جهان آرا

جلال نماد غرب‌ستیزی و نقد غرب‌زدگی است/ ماجرای شکل‌گیری جایزه‌ی شهید اندرزگو چه بوده است؟

جایزه‌ی شهید اندرزگو، یک جایزه‌ایست که توسط تشکل‌های مردمی در حوزه‌ی نشر و ادبیات پایه‌گذاری شد. مجموعه‌های مختلف همگی باهم دست به دست هم دادند و به نوعی جایزه‌ای را برای یک معضلی پایه‌گذاری کردند.

گروه فرهنگی هوران – میثم نیلی مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی، با حضور در برنامه‌ی جهان‌آرا درخصوص جایزه‌ی جلال و شهید اندرزگو توضیحاتی را داده و در رابطه با بحث نقش کتاب در زندگی و همچنین رابطه‌ی آن با تربیت نسل آینده سخن گفت.

به گزارش رجانیوز؛ نیلی در ابتدا با اشاره به چیستی جایزه‌ی جلال تصریح کرد: جایزه‌ جلال در حقیقت جایزه‌ای است که تعیین شده توسط دولت نهم بوده و برای تعظیم ادبیات ایران به‌حساب می‌آید که برای رمان نویسان و روایت نویسان ایرانی بود.

وی در ادامه افزود: این موضوع در سال‌هایی افت و خیز داشت اما در یک دوره‌ای رشد خوبی پیدا کرد؛ امسال هم دو هفته‌ی قبل برگزار شد. مراسم باشکوهی بود و با استقبال ناشران، نویسندگان و علاقه‌مندان به حوزه‌ی کتاب و نشر در تالار وحدت برگزار شد و یکی از درخشان‌ترین موارد کارنامه‌ی مدیریتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

میثم نیلی با تاکید بر اینکه جلال مثل همیشه نماد غرب‌ستیزی و نقد غرب‌زدگی بوده و است بیان کرد: طبیعتا جایزه‌ی جلال نیز همچون خودش باید به همین جریان کمک می‌کرد ولی در دوره‌هایی از هدف خودش فاصله گرفت. طبیعتا این نگاه حرفه‌ای صرف به حوزه‌ی ادبیات، گاهی آدم‌ها و مدیریت فرهنگی را از اهداف اولیه دور می‌کند.

مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی با اشاره به جایزه‌ی شهید اندرزگو اظهار کرد: اما جایزه‌ی شهید اندرزگو، یک جایزه‌ایست که توسط تشکل‌های مردمی در حوزه‌ی نشر و ادبیات پایه‌گذاری شد. یعنی مجموعه‌های مختلف مانند بچه‌های انجمن قلم، بچه‌های شهرستان ادب، بچه‌های مجمع ناشران انقلاب اسلامی، مراکز اسنادی ما نظیر مرکز اسناد انقلاب اسلامی، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و موسسات تاریخ پژوهی دیگر ما، کارهای درخشانی در طول عمرشان کرده بودند. مجموعه‌های دیگر مثل حوزه‌ی هنری، نهاد کتابخانه‌های عمومی، همگی باهم دست به دست هم دادند و به نوعی جایزه‌ای را برای یک معضلی پایه‌گذاری کردند. در واقع مسئله‌محوری کار خودشان را جلو بردند.

وی در ادامه افزود: جایزه‌ی شهید سید علی اندرزگو، همانطوری که آقای مرادیان هم در گزارشی اشاره کردند ناظر به یک خلع واقعی بود. در اواخر سال ۹۴ گزارشی را در سامانه‌ی کارشناسی مجمع ناشران داشتیم که وضع روایت از جریان و تاریخ پهلوی بسیار بد است و در مقابل به شدت در حال پرداخت هستند و در بازار به صورت رسمی و غیررسمی کار تولید کرده و دروغ را به خرد ملت می‌دهند. وابسته‌ترین حکومت تاریخ ایران را و بلکه تنها حکومت دست نشانده‌ی اجنبی را به عنوان نمونه و الگوی حکومت جا می‌اندازند. نجس‌ترین تفکرات فرهنگی را به عنوان پاک‌ترین نگاه‌های فرهنگی جا می‌اندازند. به اصطلاح دیکتاتورترین حاکم را به عنوان آزادی‌خواه‌ترین حاکم جا می‌اندازند.

نیلی با اشاره به جبران این اتفاق بیان کرد: برای اینکه این اتفاق جبران شود، طبیعتا بخشی از آن در فضای متداول رسانه‌ای بود که خود آن هم بخشی از جریان روایت به‌حساب می‌آید؛ با بررسی متوجه شدیم که اشکال به خود ما برمی‌گردد. اولا به نویسندگان، ناشران، به اهالی فرهنگ، جاهایی که سند تولید می‌کند و آنهایی که سند را تبدیل به ماده‌ی استفاده شدنی توسط عموم مردم می‌کند.

وی ادامه داد: ابتدا باید این اسناد خرند پیدا می‌کرد و نازل به زبان عامه مردم می‌شد. در واقع اسناد باید ابتدا ترجمه‌ی تحلیلی پیدا می‌کرد، سپس یک روایت تحلیلی پیدا می‌کرد و آن روایت مستند، به صورت عامه پسندتر وارد ادبیات دراماتیک می‌شد و از دل آن سوژه‌ها تبدیل به رمان‌ها و قصه‌ها می‌شدند. برای اینکه این اتفاق بیفتد نیازمند یک همدلی بین نویسندگان و سرمایه‌گذاران حوزه نشر بود.

میثم نیلی با اشاره به زیرساخت‌های انجام این موضوع اظهار کرد: شاید زیرساخت و انگیزه‌ی اصلی ما فرمایشی بود که از مقام معظم رهبری در سال ۹۳ شنیده بودیم که فرمودند: اینها دارند تاریخ را عوض می‌کنند. اینها دارند روایت وارونه ارائه می‌کنند و بجنبید.

وی در این خصوص ادامه داد: آنچه که بعدا در فرمایشات مقام معظم رهبری آمد که می‌خواهند تاریخ ایران را تحریف کنند و روایت وارونه را به ملت ایران ارائه کنند، تلاش شد که یک حرکت روبه‌جلوی ایجابی به‌خصوص برای توده‌ی جامعه و مخاطبان روایت، رمان و داستان که بیشترین علاقه‌مندی در حوزه‌ی کتابخوانی ابتدا ادبیات است، سپس تاریخ و بعد روایات دیگر است، انجام شود.

مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی با اشاره به استقبال مخاطبین این موضوع در دوره‌های برگزار شده تصریح کرد: خوشبختانه در طول این دو مرحله‌ای که این جایزه برگزار شده، هر دوره بیشتر از دوره‌ی قبل بوده است. در دوره‌ی اول یک سال فراخوان داده شد که آثار جمع شد، سپس یک همایش برگزار شده و بعد یادبود دادیم و بعد از آن جایزه‌ی اول را برگزار کردیم. جایزه‌ی اول که برگزار شد چیزی بالغ بر ۲۰۰ و خورده‌ای کتاب تولید شد.

وی در ادامه افزود: دو سال بعد که دوره‌ی بعدی برگزار شد، این اتفاق در فرایند خود ۳۰۰ و اندی کتاب را بررسی کرد. اینها نشان دهنده‌ی آن بود که نویسندگان و ناشران نسبت به این موضوع حساس شده و در حال نوشتن هستند.

نیلی با بیان کرد دیگر اقداماتی که در این زمینه شده است، اظهار کرد: کار دیگری که انجام شد این بود که کتاب‌هایی که در دوره‌ی خود پهلوی‌ها نوشته شده و خاک شده بود، نظیر کتاب‌هایی که جریان نه چندان مومن و حتی چپ مبارز نوشته بودند که حتی بعد از انقلاب هم جهت‌گیری‌هایشان با انقلاب تنظیم نشد اما در آن دوره حقایقی را از رفتار پهلوی‌ها در کتاب‌هایشان آورده بودند؛ آن کتاب‌ها را نیز سعی کردیم احصاء کنیم که حدود هزار و صد و خورده‌ای کتاب از آن جنس احصاء شد.

وی در ادامه افزود: علاوه بر این تعدادی کتاب وجود دارد که اینها توسط محققان و پژوهشگران غیر ایرانی که در دهه‌ی ۴۰ و ۵۰ به ایران آمده، آن را شرح کردند. اینها نیز وجود دارد که برای دوره‌ی بعدی شهید اندرزگو از آنها استفاده خواهیم کرد.

مدیر عامل مجمع ناشران با اشاره به استقبال مردم از تولید این نوع کتاب‌ها بیان کرد: کتاب‌هایی که تولید شده خوشبختانه مورد استقبال مردم قرار گرفته؛ برخی کتاب‌ها به بیش از ۲۴ نوبت چاپ رسیده است.

میثم نیلی در پاسخ به این سوال که چاپ کتاب در کشور دچار یک تساهل شده و آیا در یک سال و نیم گذشته تغییری در این وضعیت اتفاق افتاده است، بیان کرد: نمی‌شود گفت در آن زمان دروازه‌بانی وجود نداشته، بلکه وجود داشته اما با خطای بالاتر که دلیل آن هم این است که نگاه جدی به محتوا در آن دوره کمتر دیده می‌شد. گاهی برای بعضی مسائل تساهل رخ می‌دهد که واضحا توسط مدیران ارشد فرهنگی اتفاق می‌افتد.

نیلی با اشاره به افزایش ولنگاری فرهنگی بیان کرد: ادبیات ترجمه‌ای به‌خصوص در کودک و نوجوان بسیار زیاد شد؛ ولنگاری فرهنگی به معنی واقعی کلمه همین است. در دوره‌هایی که مدیر جدی و قوی برای تربیت نسل آینده بر مسند می‌شیند نگاه می‌کند که سبک زندگی بچه‌ها چگونه خواهد بود! آیا قرار است سبک زندگی بچه‌های مملکت شیعه توسط اجنبی‌ها ساخته شود؟

وی در خصوص نوع تربیت و سبک زندگی حاکم بر جامعه افزود: ادبیات تالیفی نیاز است؛ آن هم با حواس جمع و توسط افرادی که خودشان بهره‌ای از تربیت و فکر اسلامی و ایرانی و همچنین سبک زندگی بومی داشته باشند، اگر اینگونه نباشد ما نسل خودمان را با ادبیات و جهان‌بینی دشمن، به لحاظ فکری که عبارت است از لیبرالیزم، سکولاریزم، ولنگار و رفتار غیر اخلاقی و از این دست موارد روبه‌رو می‌کنیم که وقتی این را در صحنه‌ی ادبیات و نشر ببینیم، اثراتش سال‌های بعد در میدان و خیابان و دانشگاه نمایان می‌شود.

میثم نیلی در پاسخ به این سوال که کتاب‌های انقلابی خواهان ندارد، اظهار کرد: اول اینکه پر فروش‌ترین کتاب‌های کشور ما، متعلق به کتاب‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است. اما یک کتاب نادرست که می‌خواهد ادبیات غربی و فمنیستی را به زور به ذهن دختران فرو بکند، توسط چندین و چند ناشر منتشر می‌شود. این یک جریان‌سازی و همچنین پذیرش یک گونه‌ای از غرب‌گرایی و سبک زندگی غربی است.

وی در ادامه افزود: نظام اسلامی می‌تواند بر کتابی که آن را ناسالم می‌داند عوارض بگذارد. در اروپا و آمریکا نیز همین است. آنها اجازه‌ی شوخی با فرهنگشان را نمی‌دهند.

همچنین مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی در پاسخ به سوال کار اصلی در بحث ترویج کتاب چیست، بیان کرد: مهم‌ترین روش ترویج کتاب روشی است که سال‌ها پیش توسط رهبر معظم انقلاب بیان شد. فرمودند: کسانی که تریبون و مرجعیت دارید، شما در برنامه‌ها و محیط خودتان کتاب معرفی کنید.

همچنین نیلی با اشاره فرهنگ جامعه‌ تصریح کرد: فرهنگ مقاومت قابلیت جهانی شدن دارد و وقت حرکت و حمله به دشمن در بیرون از مرزها است. کاری که حاج قاسم سلیمانی کرد. حاج قاسم منفعل نبود. این فرایند در حوزه فرهنگ نیز شدنی است. ما به جریان مقابل خودمان کمتر این حمله را کردیم.

وی ادامه داد: هرچه رسانه و مجموعه‌ی فعالان رسانه‌ای پای کار کتاب بیایند، مخاطبین خودشان را نیز کتابخوان‌تر می‌کنند چون مرجعیت دارند.

میثم نیلی در پایان این گفت‌وگو تاکید کرد: ما در حوزه کتاب و شاخص‌های کتابخانه‌ای بسیار جلو هستیم؛ به‌طوریکه در منطقه‌ی غرب آسیا در شاخصه‌ی تولید، مصرف و تعداد کتابخانه‌ها و از این دست موارد در رتبه یک قرار داریم. در سالی که گذشت ۱۱۱ هزار عنوان کتاب درطول سال تولید شده است. اینها نشان دهنده رشد فرهنگی ما است. دولت سیزدهم نیز تلاش‌هایی می‌کند که زیرساخت‌های کتابخوانی فراهم‌تر شود.