حضرت فاطمه(س) در کلام آیت الله خامنه‌ای

حضرت فاطمه(س) در کلام آیت الله خامنه‌ای

رهبر انقلاب در طول سال های گذشته در مناسبت های مختلف به بررسی و واکاوی و تببین شخصیت بزرگ بانوی اسلام حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخته اند.

گروه معارف هوران – یکی از موضوعات مورد توجه و فراگیر در طول تاریخ از گذشته دور تا کنون موضوع زن و زنان و بویژه جایگاه آنان در اجتماع و جامعه بوده وهست و با ظهور آیین ها وادیان مختلف از بودا تا زرتشت واز یهود تا مسیحیت و نهایتا ظهور اسلام در ۱۵ قرن گذشته این موضوع همچنان یکی از مسائل و مواردی است که مورد توجه و مداقه اهل فن قرار گرفته است.

از جمله الگوها و شاخص های زنان مسلمان در طول تاریخ اسلام، دختر پیامبر خاتم، حضرت محمد مصطفی (ص) ،حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بوده و هست. رهبر انقلاب در طول سال های گذشته در مناسبت های مختلف به بررسی و واکاوی و تببین شخصیت بزرگ بانوی اسلام حضرت فاطمه زهرا (س) پرداخته اند.

«احمد عارفخانی» فعال فرهنگی و کارشناس رسانه به مناسبت آغاز دهه فاطمیه و ایام سوگواری و شهادت دردانه هستی حضرت فاطمه زهرا به چهل ویژگی ایشان از زبان رهبر انقلاب پرداخته است که تقدیم خوانندگان ابنا می‌شود:

بالاترین تراز زن اسلامی

با ظهور اسلام وبا توجه به گذشته دوران جاهلیت و بویژه نگاه به دختران و زنده به گور کردن آنان در این عصر، امید ها برای نگاه نو و جدید به بانوان جامعه افزایش یافت و اسلام طرز تفکر گذشته را کنار زد و جایگاه و نقش متفاوتی برای زنان قائل شد.با ظهور اسلام، دريچه‌های روشنايي به سوي زن باز شد. در اسلام ارزش ويژه‌ای به زن بخشيده شد و يازده امام را از صلب دخترش رسول خدا(ص) قرار داد. پيامبر اسلامی با گرامیداشت زنان و به ويژه تكريم دخترش فاطمه(س) نقش مؤثری در باطل كردن سنت‌های خرافی جاهلیت داشت.

قرآن با كمال صراحت در آيات متعددی می فرمايد: «كه زنان را از جنس مردان و از سرشتی نظير سرشت مردان آفريده‌ايم». همچنین ديدگاه قرآن نسبت به زنان متفاوت از مردان نيست. آنها هر دو، مخلوقات خداوند هستند كه هدف والای آنها بر روی زمين عبادت خداوند و عمل صالح و پرهيز از شيطان و بدي است. آنها هر دو، بر طبق آن پاداش می گيرند. قرآن هرگز نمی گويد كه زنان دروازه‌ی شيطان هستند و يا طبيعتاً اغواگر و فريبكارند و نيز نمی گويد كه مرد تمثال خداست. همه بر طبق قرآن مخلوقات خداوندند.

با پیروزی انقلاب اسلامی در قرن بیستم میلادی بارقه ای از امید دوباره در بین زنان ایجاد شد و با توجه به انحرافات و نگاه هوس آلود به زنان در غرب وحتی در برخی از کشورهای اسلامی، زنان به عنوان بخشی از جامعه توانستند در جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش کنند و همپای مردان در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی و بویژه در دوران هشت سال دفاع مقدس ثابت کنند که نه تنها از مردان چیزی کم ندارند که در مواردی سرآمد مردان نیز هستند.

از جمله الگوها و شاخص های زنان مسلمان در طول تاریخ اسلام، دختر پیامبر خاتم، حضرت محمد مصطفی (ص)، حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بوده وهست و ایشان در طول مدت عمر کوتاه اما پربرکت خود توانستند در عرصه های مختلف اعتقادی، معنوی، سیاسی، اجتماعی و خانوادگی الگو و سرمشق بانوان مسلمان باشند.

در این نوشته با بررسی جلسات، پیام ها، دیدارها و بیانات رهبر انقلاب در مناسبت های مختلف، ۴۰ ویژگی حضرت زهرا(س) از دیدگاه آیت الله العظمی خامنه ای را تقدیم شما خواهیم کرد:

دختر عالی‌مقام پیغمبر است.

این بزرگوار از طرفی دختر عالی‌مقام پیغمبر است؛ دختری که پیغمبر دست او را می بوسد، جلوی پای او بلند می شود، در هر سفر آخرین دیدار او از خانه‌ی زهرا است و از آنجا به سفر می رود، از سفر که برمیگردد اوّلین جایی که سر می زند و سلام می کند خانه‌ی زهرا است؛ یک چنین دختری. از طرفی بانویی دارای عصمت است؛ مرتبه‌ی عصمت مرتبه‌ی عجیبی است، منزلت فوق‌العاده‌ای است. از طرفی هم‌تراز علیّ‌بن‌ابی‌طالب است؛ علیّ‌بن‌ابی‌طالبِ با آن عظمت، علیّ‌بن‌ابی‌طالبی که چشم عالَم وجود شبیه او را بعد از پیغمبر مشاهده نکرده؛ فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) همسرِ هم‌تراز یک چنین شخصیّتی است. از طرفی مادر چهار خورشید درخشان است که دو نفرشان امام معصومند و از طرفی سرسلسله‌ی نسل مبارک پیغمبر اعظم است که امروز بحمدالله بعد از ۱۴۰۰ سال، میلیون‌ها انسان در سراسر جهان به این نسبت مفتخرند؛ سرسلسله‌ی این نسبت فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) است.(بیانات در ارتباط تصویری با مداحان۱۵/۱۱/۱۳۹۹)

تاریخ زندگی این بزرگوار عیناً منطبق با تاریخ رسالت است.

تاریخ زندگی این بزرگوار عیناً منطبق با تاریخ رسالت است؛ یعنی اندکی بعد از رسالتِ پیامبر این بزرگوار طلوع می کند، اندکی بعد از رحلتِ رسالت و پیغمبر اکرم غروب می کند؛ یعنی کاملاً زندگی [او] منطبق است با دوران رسالت. در دوران کودکی، محنت شعب ابی‌طالب را احساس می کند و درک می کند، از کودکی وارد میدان های دشوار زندگی میشود، مادر را از دست می دهد که برای دختری در این سن بسیار دشوار است، امّا او در کنار تحمّل این دشواری کار بزرگی را انجام می دهد و آن غمگساریِ پیغمبر است. پیغمبر که هم خدیجه را، هم جناب ابی‌طالب را از دست داده، نیاز به غمگسار دارد و این دختر است که غمگسار پدر می شود. این غمگساری همین طور ادامه پیدا کرد تا دوران مدینه و در اُحُد و در خندق و در بسیاری جاهای دیگر که آن وقت پیغمبر فرمود: فاطِمَةَ اُمُّ اَبیها؛ مادری کرد برای پیغمبر. بعد، مسئله‌ی هجرت، آزمون های بی‌نظیر دوران مدینه، همسری با علیّ‌بن‌ابی‌طالب که یک پایش در خانه است، یک پایش در میدان جهاد -تحمّل این سختی‌ها- و بعد تربیت این چهار فرزند بی‌نظیر در دوران تاریخ، بعد هم دادن اوّلین قربانی بعد از رحلت پیغمبر، محسن، و در نهایت شهادت خود او چند ماه بعد از پیغمبر.(بیانات در ارتباط تصویری با مداحان۱۵/۱۱/۱۳۹۹)

آن حضرت تجسّم عالی‌ترین مفاهیم انسانی و اسلامی در مورد زن است.

زندگی کوتاه هیجده‌ساله یا اندکی بیشترِ این بزرگوار یک چنین ماجرایی دارد که ماجرای مهمّی است. آن حضرت تجسّم عالی‌ترین مفاهیم انسانی و اسلامی در مورد زن است، که به اینها باید توجّه کرد؛ درس فاطمه‌ی زهرا بیشتر این موارد است. برخی از مفاهیم اسلامی مفاهیم اختصاصی است، مثل مادری، همسری، کدبانویی، تربیت فرزند؛ در همه‌ی اینها اوج قلّه‌ی تصوّر، حضرت فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) است. در عرصه‌ی تربیت فرزند، در عرصه‌ی همکاری با شوهر، در عرصه‌های مشترک و در آن چیزهایی که بین زن و مرد مشترک است، مثل بندگی خدا -وظایف بزرگ مثل بندگی خدا- وضعیّت فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) یک وضعیّت فوق‌العاده اعجاب‌انگیز و مهم است.(بیانات در ارتباط تصویری با مداحان۱۵/۱۱/۱۳۹۹)

اَلجارَ ثُمَّ الدَّار.

امام حسن مجتبی (سلام الله علیه) می گوید شب جمعه تا صبح مادرم بیدار بود، عبادت می کرد، هر وقت صدای او را شنیدم، دیدم برای دیگران دارد دعا می کند؛ صبح گفتم مادر! برای دیگران دعا کردی، برای خودت دعا نکردی؛ فرمود پسرم! اَلجارَ ثُمَّ الدَّار؛ این درس است. در قضیّه‌ی [نزول سوره‌ی] هل‌اَتی [آمده است که] «اِنَّما نُطعِمُکُم لِوَجهِ الله»؛ من این را به عنوان یک درس برای امّت اسلامی، برای جامعه‌ی اسلامی، برای جمهوری اسلامی تلّقی می کنم که کار با اخلاص انجام بگیرد.( بیانات در ارتباط تصویری با مداحان۱۵/۱۱/۱۳۹۹)

آن بزرگوار یکپارچه معنویّت و نور و صفا بود

درس زندگی صدّیقه‌ی طاهره، فاطمه‌ی زهرا(سلام‌الله‌علیها) این است برای ما: تلاش، اجتهاد، کوشش، پاک زندگی کردن؛ همچنان‌که آن بزرگوار یکپارچه معنویّت و نور و صفا بود: الطُّهرَةِ الطّاهِرَةِ المُطَهَّرَةِ التَّقیَّةِ النَّقیَّةِ [الرَّضیَّة] الزَّکیَة؛ (۴) پاکی و آراستگی و تقوا و نورانیّت آن بزرگوار، همان چیزی است که در طول تاریخ تشیّع بر معارف ما سایه‌افکن بوده است .(بیانات در دیدار جمعی از مداحان اهل بیت علیهم‌السلام۳۱/۰۱/۱۳۹۳)

ایشان معصومند

مقامات معنوی فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) در شمار برترین مقامات معنوی آحاد معدودی از بشریّت است. ایشان معصومند؛ عصمت، ویژه ی معدودی از برگزیدگان الهی در میان آحاد بشر است؛ و این بزرگوار – فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) – از آن جمله است، با توجّه به این واقعیّت که این زن مسلمان و مجاهدِ فی سبیل الله تنها حدود بیست سال – حالا با اختلاف روایات از هجده سال تا بیست و پنج سال – سنّشان بوده؛ زن جوان دارای این مرتبه ی عالی از معنویّت که در ردیف اولیا و پیامبران و مانند اینها قرار می گیرد و از سوی فرستادگان الهی “سیّدة نساءالعالمین” نام می گیرد. ( بیانات در دیدار جمعی از بانوان برگزیده کشور۳۰/۰۱/۱۳۹۳)

حضور او در مهم ترین عرصه های حیاتیک انسان

در کنار این مقام معنوی بُروز خصلت های برجسته و کارکردهای مهم در زندگی شخصی این بانوی بزرگوار هرکدام یک درس است. تقوای او، عفّت و طهارت او، مجاهدت او، شوهرداری او، فرزندداری او، سیاست فهمی او، حضور او در مهمترین عرصه های حیاتیک انسان در آن دوره – چه در دوران نوجوانی و کودکی، چه در دوران بعد از ازدواج – هر کدام یک درس است؛ نه فقط درس است برای شما بانوان، [بلکه] برای همه ی بشریّت درس است. بنابراین این اقتران برای ما یک فرصت است؛ در زندگی فاطمه ی زهرا باید دقیق شد، با نگاهی نو آن زندگی را شناخت، فهمید و به معنای واقعی کلمه آن را الگو قرار داد.( بیانات در دیدار جمعی از بانوان برگزیده کشور۳۰/۰۱/۱۳۹۳)

کسی مثل پیغمبر وقتی فاطمه‌ی زهرا بر او وارد میشد، «قام الیها»

واقعاً قاصرم؛ زبان قاصر است، دل قاصر است، ذهن قاصر است که بخواهد از این مقام بلند تعریف و تجلیل کند؛ این موجود انسانی، این دختر جوان، این‌همه فضیلت، این‌همه درخشندگی، این‌همه کبریا و عظمت؛ که کسی مثل پیغمبر وقتی فاطمه‌ی زهرا بر او وارد میشد، «قام الیها» ؛ (۴) نه فقط بلند میشد، بلکه بلند می شد و به سمت او می رفت. یک وقت یکی وارد اتاق میشود، شما به احترامش بلند می شوید؛یک وقت کسی وارد اتاق میشود، شما با اشتیاق به طرفش می روید. اینها مگر شوخی است؟ این بحثِ پدر – فرزندی نیست. پیغمبر خدا اینجور از فاطمه‌ی زهرا تجلیل می کند؛ رضای او را رضای خود، رضای خود را رضای خدا؛ سخط او را سخط خود، سخط خود را سخط خدا اعلام میکند؛ اینها مقامات فاطمه‌ی زهرا است. آن زندگی با امیرالمؤمنین، آن تربیت آن فرزندان. خب، مگر میشود درباره‌ی این بزرگوار، امثال ما حرف بزنیم؟(بیانات در دیدار جمعی از مداحان سراسر کشور۲۳/۰۲/۱۳۹۱)

شبیه‌تر از فاطمه به پیغمبر اکرم ندیدم

این حدیث معروف از عایشه است که گفت: «واللَّه مارأیت فی سمته و هدیه اشبه برسول‌اللَّه صلّی اللَّه‌علیه‌وآله‌وسلّم من فاطمة»؛ هیچ کس را از لحاظ هیأت، چهره، سیما، درخشندگی و حرکات و رفتار، شبیه‌تر از فاطمه به پیغمبر اکرم ندیدم. (بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

قدیمی ترین دانشگاه اسلامی در دنیای اسلام به نام فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیهاست

قدیمیترین دانشگاه اسلامی در دنیای اسلام – مربوط به قرن سوم و چهارم – به نام فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیهاست. نام دانشگاه معروف «الازهر» در مصر از نام فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها گرفته شده است. در گذشته به‌نام فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها دانشگاه تأسیس میکردند. حتّی خلفای فاطمی که بر مصر حکومت میکردند، شیعه بودند. قرنهاست که شیعه سعی کرده به حقِ‌ّ این بزرگوار معرفت پیدا کند. این،یک مسأله است.( بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

درخشندگی فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها باعث می شود تا چشمان کرّوبیان ملأاعلی خیره شود

در روایتی خواندم که درخشندگی فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها باعث می شود تا چشمان کرّوبیان ملأاعلی خیره شود: «زَهَر نورها للملائکة السّماء(۵)». برای آنها می درخشد. ما از این درخشندگی چه استفاده‌ای بکنیم؟ ما باید از این ستاره درخشان، راه به‌سوی خدا و راهِ بندگی را که راه راست است و فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها پیمود و به آن مدارج عالی رسید، پیدا کنیم.(بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

او از دوران کودکی تا پایان عمر کوتاهش به فکر خود بود

حدیث از طرق شیعه است که پیغمبر به فاطمه سلام‌اللَّه علیها فرمود: «یا فاطمه اننّی لم اغنی عنک من‌اللَّه شیئا»؛ یعنی ای عزیز من! ای فاطمه من! نمیتوانم پیش خدا تو را از چیزی بی نیاز کنم. یعنی خودت باید به فکر خودت باشی، و او از دوران کودکی تا پایان عمر کوتاهش به فکر خود بود. شما ببینید آن حضرت چگونه زندگی کرده است! تا قبل از ازدواج که دخترکی بود، با آن پدرِ به این عظمت کاری کرد که کنیه‌اش را امّ‌ابیها – مادرِ پدر – گذاشتند. در آن زمان، پیامبر رحمت و نور، پدیدآورنده دنیای نو و رهبر و فرمانده عظیم آن انقلاب جهانی – انقلابی که باید تا ابد بماند – در حال برافراشتن پرچم اسلام بود. بیخود که نمی گویند امّ‌ابیها! نامیدن آن حضرت به این کنیه، به دلیل خدمت و کار و مجاهدت و تلاش اوست. (بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

امّ‌ابیها؛ تسلّی بخش پیغمبر

آن حضرت چه در دوران مکّه، چه در دوران شعب‌ابی‌طالب – با آن‌همه سختی ها که داشت – و چه آن هنگام که مادرش خدیجه از دنیا رفت و پیغمبر را تنها گذاشت، در کنار و غمخوارِ پدر بود. دلِ پیغمبر در مدّت کوتاهی با دو حادثه وفات خدیجه و وفات ابی‌طالب شکست. به فاصله کمی این دو شخصیّت از دست پیغمبر رفتند و پیغمبر احساس تنهایی کرد. فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها در آن روزها قدبرافراشت و با دستهای کوچک خود غبار محنت را از چهره پیغمبر زدود. امّ‌ابیها؛ تسلّی بخش پیغمبر. این کُنیت از آن ایام نشأت گرفت. (بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

خدا از بین این همه، علی را برای فاطمه انتخاب کرده بود

فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیها از بین آن همه خواستگار، این جوان پاکباخته همه چیز در راه خدا داده را انتخاب کرد که دائم در میدانهای جنگ بود. شوخی که نیست! دخترِ رهبرِ با عظمت اسلام و حاکم مقتدر زمان است؛ این همه خواستگار دارد؛ در بین این خواستگارها، پولدار هست، شخصیت‌دار هم هست. اما خدا از بین این همه، علی را برای فاطمه انتخاب کرده بود و فاطمه هم به انتخاب الهی راضی و از آن خشنود بود. بعد، چنان با امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام زندگی کرد که آن حضرت با همه وجود از او راضی بود. کلماتی که این بزرگوار در روزهای آخرِ عمر خود به امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام فرمود، شاهد و حاکی از این معناست. دیگر نمی خواهم آن کلمات حزن‌آور را در این روز عید بخوانم. صبر کرد؛ آن فرزندان را تربیت نمود؛ به آن دفاع جانانه از حقِ‌ّ ولایت پرداخت؛ در راهش آن زجر و شکنجه را متحمّل شد و بعد هم با آغوش باز به استقبال آن شهادت بزرگ رفت. این فاطمه زهرا سلام‌اللَّه‌علیهاست. (بیانات در دیدار جمعی از مداحان ۰۳/۰۹/۱۳۷۳)

آن بزرگوار «محدّثه» بود

از امام صادق علیه‌الصّلاةوالسّلام روایت شده است که فرمود: «انّ فاطمة کانت محدّثة؛» آن بزرگوار «محدّثه» بود. یعنی فرشتگان بر او فرود می آمدند، با او مأنوس می شدند و با او سخن می گفتند. این، مشخّصه‌ای است که روایات متعدّدی درباره آن وجوددارد. «محدّثه» بودن مخصوص شیعه هم نیست. شیعه و سنّی معتقدند که در دوران اسلام، کسانی بوده‌اند یا می توانسته‌اند وجودداشته‌باشند که فرشتگان با آنها سخن بگویند. مصداق این در روایات ما، فاطمه زهراست. (بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

خدا تو را برگزیده و پاک قرارداده‌است

در روایت امام صادق علیه‌الصّلاةوالسّلام چنین است که فرشتگان الهی نزد فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها می آمدند؛ با او حرف می زدند و آیات الهی را بر او می خواندند؛ همان تعبیراتی که نسبت به مریم در قرآن هست که: «ان الله اصطفیک و طهّرک و اصطفیک علی نساء العالمین.» این عبارات را فرشتگان به فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها خطاب می کردند و می گفتند: «یا فاطمة، انّ الله اصطفیک و طهَّرک؛» خدا تو را برگزیده و پاک قرارداده‌است. «و اصطفیک علی النساء العالمین؛» تو را بر زنان عالم برتری داده‌است. (بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

امیرالمؤمنین، آنچه را که ملائکه به فاطمه زهرا سلام الله علیها املا میکردند نوشت

در روایتی از امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، نقل شده‌است که فاطمه زهرا سلام الله علیها به ایشان می گوید: «ملائکه میآیند و مطالبی را به من می گویند.» امیرالمؤمنین به ایشان می گوید: «وقتی صدای ملک را شنیدی، به من بگو تا آنچه را می شنوی بنویسم.» و امیرالمؤمنین، آنچه را که ملائکه به فاطمه زهرا سلام الله علیها املا می کردند نوشت و این، کتابی شد که در نزد ائمّه ما علیهم‌السّلام بود و هست و «مُصْحَفُ فاطمة» یا «صَحیفَةُ فاطمة» نامیده می شود. (بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

کانونی برای مراجعات مردم و مسلمانان است

زندگی فاطمه زهراسلام الله علیها از همه ابعاد، زندگی همراه با کار و تلاش و تکامل و تعالی روحی یک انسان است. شوهر جوان او دائماً در جبهه و میدان های جنگ است؛ اما در عین مشکلات محیط و زندگی، فاطمه زهرا سلام‌الله علیها مثل کانونی برای مراجعات مردم و مسلمانان است. ( بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

پاهای آن بزرگوار از ایستادن در محراب عبادت، ورم کرد!

«حسن بصری» که یکی از عبّاد و زهّاد معروف دنیای اسلام است، درباره فاطمه زهرا سلام الله علیها می گوید: به قدری دختر پیغمبر عبادت کرد و در محراب عبادت ایستاد که «تورمت قدماها». پاهای آن بزرگوار از ایستادن در محراب عبادت، ورم کرد! (بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

اوّل دیگران بعد خود ما!

امام حسن مجتبی علیه‌الصّلاةوالسّلام میگوید: شبی -شب جمعه‌ای- مادرم به عبادت ایستاد و تا صبح عبادت کرد. «حتی انفجرت عمود الصبح». تا وقتی که طلوعِ فجر شد. مادر من از سر شب تا صبح مشغول عبادت بود و دعا و تضرّع کرد. امام حسن، علیه‌الصّلاةوالسّلام، میگوید -طبق روایت- شنیدم که دائم مؤمنین و مؤمنات را دعا کرد؛ مردم را دعا کرد؛ برای مسائل عمومی دنیای اسلام دعا کرد. صبح که شد گفتم: «یا اُمّاه!»؛ «مادرم!» «لم لا تدعین لنفسک کما تدعین لغیرک؛» «یک دعا برای خودت نکردی! یک شب تا صبح دعا، همه برای دیگران!؟» در جواب فرمود: «یا بنىّ، الجّار ثم الدّار؛» «اوّل دیگران بعد خود ما!» این، آن روحیه والاست.(بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

ما اغضبنی و لا خرج من امری

امیرالمؤمنین(ع) درباره فاطمه زهرا سلام الله علیها فرمود: «ما اغضبنی و لا خرج من امری. » یک بار این زن در طول دوران زناشویی، مرا به خشم نیاورد و یک بار از دستور من سرپیچی نکرد. فاطمه زهرا سلام الله علیها با آن عظمت و جلالت، در محیط خانه، یک همسر و یک زن است؛ آن‌گونه که اسلام می گوید. در محیط علم هم یک دانشمند والاست.(بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

شخصیت جامع‌الاطراف

آن عبادتش؛ آن فصاحت و بلاغتش؛ آن فرزانگی و دانشش؛ آن معرفت و حکمتش؛ آن جهاد و مبارزه‌اش؛ آن رفتارش به عنوان یک دختر؛ آن رفتارش به عنوان یک همسر؛ آن رفتارش به عنوان یک مادر؛ آن احسانش به مستمندان، که وقتی پیغمبر پیرمردِ مستمندی را به درِ خانه امیرالمؤمنین فرستاد که «برو حاجتت را از آنها بخواه»، فاطمه زهرا سلام الله علیها تخته پوستی را که حسن و حسین روی آن می خوابیدند و به عنوان زیرانداز فرزندان خود در خانه داشت و چیزی جز آن نداشت، به سائل داد و گفت «ببر بفروش و از پول آن استفاده‌کن!» این، شخصیت جامع‌الاطراف فاطمه زهراست.(بیانات در دیدار جمعی از زنان۲۵/۰۹/۱۳۷۱)

سیدة نساء العالمین

امام صادق علیه‌السّلام فرمود: «یا سیدة نساء العالمین.» بعد راوی پرسید: «هی سیدة نساء عالمها؟» «آیا مادر شما، سرور زنان زمان خودش بود؟» فرمود: «ذاک مریم.» «او مریم بود که سرور زنان زمان خودش بود.» «هی سیدة نساء الاولین و الاخرین فی الدنیا و الاخرة(۱)»؛ «او سرور زنان اولین و آخرین است و منحصر به زمان خودش نیست.» یعنی اگر شما در همه‌ی خلقت عالم، بین همه‌ی این میلیاردها انسان که در طول زمان آفریده شده‌اند، یک تعداد انگشت شمار – برترینها را – بخواهید پیدا کنید، یکی همین مطهره‌ی منوره است که اسم و یاد او، ارزانی ما شده است و خدای متعال تفضل کرده است که بخشی از عمرمان را به یاد او بگذرانیم و از او بگوییم و از او بشنویم. (بیانات در دیدار مداحان اهل بیت(ع)۲۴/۰۹/۱۳۷۱)
مایه‌ی دلگرمی شوهر و پدرش بود.

این بزرگوار، یک زن خانه‌دار بود. شوهردار بود. یک مادر تربیت‌کننده‌ی فرزندان بود. این مخدره‌ی بزرگوار، در میدان های سختی که داشتند، مایه‌ی دلگرمی شوهر و پدرش بود. این بزرگوار، در سال پنجم بعثت متولد شده است. یعنی در اوج و شدت دعوت پیغمبر؛ عین شدت و سختی و فشار. این‌که شنیده‌اید در ولادت آن بزرگوار، زن ها نیامدند، خیلی معنی دارد! یعنی پیغمبر در حال مبارزه بود؛ آن‌چنان مبارزه‌ای که مردم مکه او را بایکوت کرده بودند. به کل، رابطه‌هاشان را بریده بودند، برای این‌که او را زیر فشار قرار دهند. و آن زن فداکار – خدیجه‌ی کبری سلام‌الله‌علیها – استقامت کرد و به پیغمبر دلگرمی داد. بعد هم این دختر رسید.(بیانات در دیدار مداحان اهل بیت(ع)۲۴/۰۹/۱۳۷۱)

فرشته‌ی نجات پیغمبر بود
این دختر، در حالی که بزرگ می‌شد و به پنج، شش سالگی می‌رسید، ماجرای شعب‌ابی‌طالب پیش آمد. در آن گرسنگی ها، سختی ها، فشارها، غربتها؛ در آن روزهای داغ از آفتاب و شبهای سرد از هوای آن منطقه. در حالی که بچه‌ها با شکمهای گرسنه و لبهای تشنه، جلو چشمشان پرپر می‌زدند. سه سال پیغمبر، در بیابانهای اطراف مکه این‌طور زندگی می‌کرد و این دختر، در این دوران سخت، فرشته‌ی نجات پیغمبر بود. در همین دوران بود که خدیجه از دنیا رفت. در همین دوران بود که ابوطالب از دنیا رفت و پیغمبر، تک و تنها ماند. در این حال، این دختر بود که نوازشش می‌کرد، از او پذیرایی می‌کرد، دلداری‌اش می‌داد و غبارغم و کدورت را از چهره‌ی او می‌زدود.(بیانات در دیدار مداحان اهل بیت(ع)۲۴/۰۹/۱۳۷۱)

روزی سه بار در چشم علی علیه‌السّلام می‌درخشید.

روایت دارد: «سمیت فاطمة، زهراء …» «فاطمه را زهرا نامیدند، چون روزی سه بار در چشم علی علیه‌السّلام می‌درخشید.» زن اگر در هر میدانی پشتیبان مرد باشد، نیروی مرد به چندین برابر می‌رسد. این زن حکیم؛ این زن عالم؛ این زن محدث؛ این زنی که با عوالم غیب ارتباط داشت؛ این زنی که فرشتگان با او حرف می‌زدند؛ این زنی که قلب او همچون قلب علی و پیغمبر، روشن به عوالم ملک و ملکوت بود؛ با همه‌ی این ظرفیت؛ با همه‌ی این مقام شامخ، در همه‌ی مراحل زندگی و تا زمانی که زنده بود، پشت سر امیرالمؤمنین علیه‌السّلام مثل کوه ایستاد. دفاعش از علی و از ولایت و آن خطبه‌ی غرا، که علامه‌ی مجلسی رضوان الله علیه می‌گوید «بزرگان فصحا و بلغا، از فصاحت و علو کلمات و معانی و ظاهر و باطن آن، انگشت تعجب به دندان گزیده‌اند» …!(بیانات در دیدار مداحان اهل بیت(ع)۲۴/۰۹/۱۳۷۱)

زنی که در بیت انقلاب متولّد شد
شخصیّت زهرای اطهر در ابعاد سیاسی و اجتماعی و جهادی، یک شخصیّت ممتاز و برجسته‌ای است؛ به‌طوری‌که همه‌ی زنان مبارز و انقلابی و برجسته و سیاسیِ عالم می توانند درس بگیرند از زندگی کوتاه و پُرمغز آن زنی که در بیت انقلاب متولّد شد و تمام دوران کودکی را در آغوش پدری گذراند که در حال یک مبارزه‌ی عظیم جهانیِ فراموش نشدنی بود؛ آن خانمی که در دوران کودکی، سختی‌های مبارزه‌ی دوران مکّه را چشید، به شِعب ابی‌طالب برده شد، گرسنگی و سختی و رعب و انواع و اقسام شدّت های دوران مبارزه‌ی مکّه را لمس کرد و بعد هم که به مدینه هجرت کردند،( بیانات در دیدار جمعى از بانوان سراسر کشور ۲۶/۱۰/۱۳۶۸)
زندگی جهادی فاطمه‌
پس زندگی فاطمه‌ی زهرا اگرچه کوتاه بود، اگرچه حدود بیست سال ‌-اندکی کمتر یا اندکی بیشتر- زندگی او بیشتر طول نکشید، امّا این زندگی از جهت جهاد و مبارزه و تلاش و کار انقلابی و صبر انقلابی و درس و فراگیری و آموزش به این و آن و سخنرانی و دفاع از نبوّت و دفاع از امامت و دفاع از نظام اسلامی، یک دریای پهناوری از تلاش و مبارزه و کار است؛ و در نهایت هم شهادت. این، زندگی جهادیِ فاطمه‌ی زهرا است که بسیار عظیم و فوق‌العاده و حقیقتاً بی‌نظیر است و یقیناً در ذهن بشر ‌-چه امروز و چه آینده- یک نقطه‌ی درخشان و استثنائی است.(بیانات در دیدار جمعى از بانوان سراسر کشور ۲۶/۱۰/۱۳۶۸)
عِدل امیرالمؤمنین، همپایه و هم‌سنگ امیرالمؤمنین.

امّا مقام معنوی این بزرگوار نسبت به مقام جهادی و انقلابی و اجتماعی او، باز بمراتب بالاتر است. فاطمه‌ی زهرا به صورت، یک بشر و یک زن، آن هم زنی جوان است؛ امّا در معنا، یک حقیقت عظیم، یک نور درخشان الهی، یک بنده‌ی صالح، یک انسان ممتاز و برگزیده است؛ آن کسی است که رسول اکرم به امیرالمؤمنین (علیهما السّلام) فرمود: یا عَلِیُّ اَنتَ قائِدُ المُؤمِنینَ اِلَی الجَنَّةِ یَومَ القیامَةِ وَ فاطِمَةُ تَقودُ المُؤمِناتِ اِلَی الجَنَّة یَومَ القیامَة.(۲) یعنی در روز قیامت، امیرالمؤمنین، مؤمنین و مردان مؤمن را به سوی بهشت هدایت میکند و فاطمه‌ی زهرا، زنان مؤمن را به بهشت الهی راهنمایی میکند؛ عِدل امیرالمؤمنین، همپایه و هم‌سنگ امیرالمؤمنین.(بیانات در دیدار جمعى از بانوان سراسر کشور ۲۶/۱۰/۱۳۶۸)

فرشتگان با او سخن میگویند

این، مقام معنوی فاطمه‌ی زهرا است. زنی، آن هم در سنین جوانی، از لحاظ مقام معنوی به جایی میرسد که بنا بر آنچه در بعضی از روایات هست، فرشتگان با او سخن میگویند و حقایق را به او می‌آموزند و ارائه می دهند. محدّثه است؛ یعنی کسی است که فرشتگان با او حدیث میکنند و حرف میزنند. این مقام معنوی، این میدان وسیع، این قلّه‌ی رفیع، در مقابل همه‌ی زنهای آفرینش و عالم است. فاطمه‌ی زهرا در قلّه‌ی این بلندای عظیم ایستاده و به همه‌ی زنان عالم خطاب میکند و آنها را به پیمودن این راه دعوت میکند.( بیانات در دیدار جمعى از بانوان سراسر کشور ۲۶/۱۰/۱۳۶۸)

جمع بین زندگی یک زن مسلمان

لکن یک نکته در زندگى معمولى این بزرگوار مهم است، و آن جمع بین زندگى یک زن مسلمان [است] در رفتارش با شوهر، در رفتارش با فرزندان، در انجام وظایفش در داخل خانه از یک طرف؛ و بین وظایف یک انسان مجاهدِ غیورِ خستگی‌ناپذیر در برخوردش با حوادث سیاسى مهمّ بعد از رحلت رسول اکرم (صلّى ا‌لله‌ علیه و آله و سلّم) که به مسجد می‌آید، سخنرانى میکند، موضع‌گیرى میکند، دفاع میکند، حرف میزند، یک جهادگرِ به‌تمام‌معنا، خستگی‌ناپذیر، محنت‌پذیر، سختی‌تحمّل‌کن از جهت دیگر؛ و از جهت سوّم یک عبادتگر، یک به‌پادارنده‌ی نماز در شبهاى تار و قیام ‌لله‌ و خضوع و خشوع براى پروردگار که در محراب عبادت این زن جوان مانند اولیاى کهن الهى راز و نیاز میکند با خدا و عبادت میکند. این سه بُعد را با هم جمع کردن، آن نقطه‌ی درخشان زندگى فاطمه‌ی زهرا (علیها السّلام) است.. فاطمه‌ی زهرا (سلام ا‌لله‌ علیها) این سه چیز را از هم جدا نکرد.( بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم.۲۲/۰۹/۱۳۶۸)

کار برای خدا، اخلاص،‌ خدمت بی‌منّت

[مدح حضرت] در قرآن، در سوره‌ی «هل أتی» هست، در آیه‌ی تطهیر هست، در آیه‌ی مباهله هست. اینهایی که حالا تقریباً صریح است درباره‌ی حضرت زهرا (سلام ‌الله ‌علیها) این آیات است، وَالّا آیات دیگری هم هست که اشاره دارد به آن بزرگوار. اینکه در سوره‌ی «هل أتی» خدای متعال میپردازد به کار فاطمه‌ی زهرا (سلام ‌الله‌ علیها) و خانواده‌اش، خیلی چیز مهمّی است؛ این یک پرچمی است که قرآن بر‌می‌افرازد، برافراشته می کند بر سر درِ خانه‌ی فاطمه‌ی زهرا (سلام‌ الله ‌علیها): اِنَّما نُطعِمُکُم لِوَجهِ اللَهِ لا نُرِیدُ مِنکُم جَزاءً وَ لا شُکورا؛ کار برای خدا، اخلاص،‌ خدمت بی‌منّت؛ به چه کسی؟ به یتیم و فقیر و اسیر؛ این اسیر، یعنی اسیر مسلمان بوده؟ بعید است آن وقت اسیر مسلمان [بوده باشد]. خدمت بی‌منّت؛ این درس است، پرچم فاطمه‌ی زهرا این است.(بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام۰۳/۱۱/۱۴۰۰)
سَیِّدَةُ نِساءِ اَهلِ الجَنَّة
پیغمبر اکرم در مورد حضرت زهرا تعبیر «سَیِّدَةُ نِسَاءِ العالَمین» دارد، و «سَیِّدَةُ نِساءِ اَهلِ الجَنَّة»؛ که این مهم‌تر است: سَیِّدَةُ نِساءِ اَهلِ الجَنَّة. همه‌ی زنهای بهشتی: جناب ساره، جناب آسیه، جناب حوّا، جناب مریم، همه‌ی این زنهای بزرگ تاریخ «نِساءِ اَهلِ الجَنَّة» هستند دیگر؛ زنهای بهشتند؛ این بزرگوار «سَیِّدَةُ نِساءِ اَهلِ الجَنَّة» است. این [جور] است. اصلاً زبان انسان چطور بچرخد تا بتواند اینها را بیان کند و حقّش را ادا کند! اصلاً ذهن ماها هم خیلی احتیاج به تأمّل و تدقیق دارد تا این حقایق را درک کند(.بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام۰۳/۱۱/۱۴۰۰)
نقش یک رهبر واقعی.

فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) در نقش یک رهبر واقعی [است]؛ همان­طور که امام بزرگوار فرمودند که اگر فاطمه‌ی زهرا مرد بود، پیغمبر میشد.(۳) [این] خیلی حرف عجیبی است، خیلی حرف بزرگی است و جز از زبان کسی مثل امام بزرگوار که هم عالم بود، هم فقیه بود، هم عارف بود، انسان این حرف را نمیتواند بشنود؛ امّا ایشان گفته است این حرف را. [فاطمه­‌ی زهرا] این است؛ یعنی یک رهبر به تمام معنا، مثل یک پیغمبر، مثل یک هدایتگر عموم بشر؛ در این حدّ و در این اندازه زهرای اطهر، دختر جوان، ظاهر میشود؛ این زنِ اسلام است.(بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام۲۹/۱۲/۱۳۹۵)
بالاترین تراز زن اسلامی
فاطمه‌ی زهرا (سلام‌الله‌علیها) یک زن اسلامی است، زنِ در بالاترین تراز زن اسلامی، یعنی در حدّ یک رهبر، امّا همین زنی که از لحاظ فضایل و مناقب و حدّ وجودی میتوانست پیغمبر باشد، همین زن مادری میکند، همسری میکند، خانه‌داری میکند؛ ببینید اینها را باید فهمید. این فریفتگان غافلِ -انسان چه بگوید؟- حرفهای پوچ غربی‌ها، این‌قدر خانه‌داری را تحقیر نکنند. معنای خانه‌داری زن تربیت انسان است، معنایش تولید والاترین و بالاترین محصول و متاع عالم وجود است؛ یعنی بشر. خانه‌داری یعنی این.( بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام۲۹/۱۲/۱۳۹۵)
یک خانم خانه‌دار است
فاطمه‌ی زهرا با آن شأن و با آن رتبه و با آن مقام و با آن عظمت، یک خانم خانه‌دار است؛ این تحقیر او نیست؛ او که با آن عظمت قابل تحقیر نیست، مگر این عظمت را میشود کوچک شمرد؟ این عظمت به جای خود محفوظ است، امّا یکی از شئون و یکی از مشاغل همین عظمت عبارت است از همسر بودن یا مادر بودن و خانه‌داری کردن؛ با این چشم به این مفاهیم نگاه کنیم.( بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام۲۹/۱۲/۱۳۹۵)
حجتِ حجت خدا است
خدای متعال در تاریخ زنی مثل فاطمه‌ی زهرا (سلام اللّه علیها) میآفریند که امام عسکری یا امام هادی (علیهما السّلام) – طبق حدیثی که از آنها نقل شده – میفرمایند: «نحن حجج اللّه علی خلقه و فاطمة حجّة اللّه علینا». فاطمه‌ی زهرا (سلام اللّه علیها) حجتِ حجت خدا است، امام ائمه است؛(بیانات در دیدار جمعی از مداحان۱۱/۰۲/۱۳۹۲)
انّا اعطیناک الکوثر.
این خیر کثیری که خداوند متعال در سوره‌ی مبارکه‌ی کوثر مژده‌ی آن را به پیامبر اکرم داد و فرمود: «انّا اعطیناک الکوثر» – که تأویل آن، فاطمه‌ی زهرا (سلام‌اللَّه‌علیها) است – درحقیقت مجمع همه‌ی خیراتی است که روزبه‌روز از سرچشمه‌ی دین نبوی، بر همه‌ی بشریت و بر همه‌ی خلایق فرو می‌ریزد. خیلی‌ها سعی کردند آن را پوشیده بدارند و انکار کنند، اما نتوانستند؛ «واللَّه متمّ نوره و لو کره الکافرون».(بیانات در سالروز میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها۱۰/۰۵/۱۳۷۰)
مهریه و جهیزیه ساده
در دوران پس از هجرت، در آغاز سنین تکلیف، وقتی فاطمه زهرا سلام الله علیها، با علی‌بن‌ ابی‌طالب علیه‌الصّلاةوالسّلام، ازدواج می کند، آن مهریه و آن جهیزیه اوست؛ که همه شاید می دانید که با چه سادگی و وضع فقیرانه‌ای، دختر اوّل شخص دنیای اسلام، ازدواج خود را برگزار می کند.(۲۵/۰۹/۱۳۷۱)
برترین زن صدیق
این بزرگوار صدیقه کبری است؛ یعنی برترین زن صدیق. این صدیق بودن به بندگی خداست. اگر بندگی خدا نمیکرد، صدّیقه‌ی کبری نمیشد. اساس، بندگی خداست. (بیانات در دیدار جمعی از مداحان۰۵/۰۵/۱۳۸۴)