تمرکز ایالات متحده در آینده به داخل خود خواهد بود

انتخابات میان‌دوره‌ای ۲۰۲۲ کنگره نشان داد که دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه از آنچه که در این انتخابات پیش‌بینی می‌کردند فرسنگ‌ها فاصله دارند. اگرچه بار دیگر سنا در دستان هم‌حزبی‌های «بایدن» قرارگرفت، اما همچنان آینده‌ی نامعلومی در انتظر مسن‌ترین رئیس جمهور آمریکاست.

گروه بین‌الملل هوران به نقل از رجانیوز – سرانجام بر اساس گمانه‌زنی‌های فراوان آخرین نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره ایالات متحده حاکی از آن است که به روال دوره قبل سنا همچنان در اختیار دموکرات‌ها قرار داد اما در این دوره جمهوریخواهان توانستند اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار خود بگیرند و آنطور که قبل از انتخابات پیش‌بینی می‌کردند نتوانستند اکثریت دو مجلس از آن خود کنند.

به گزارش هوران؛ رئیس جمهور آمریکا و ترامپ امید زیادی به نتایج این دوره داشتند که هر دو ناکام ماندند. هر دوی آنها آینده‌ی سیاسی‌شان را به این انتخابات گره زدند اما در نهایت آینده‌ی سیاسی آنها و همچنین آینده‌ی سیاسی ایالات متحده در ابهام فرو رفته‌است. مشارکت در این دوره در نیم قرن گذشته بی‌سابقه بود اما این موضوع نیز به دوقطبی عمیقی برمی‌گردد که در بستر سیاسی آمریکا بخصوص بعد از دوان ترامپ ایجاده شده است.

در گفتگویی پیرامون این انتخابات و آینده‌ی سیاسی پیش روی جو بایدن در دوسال منتهی به ریاست جمهوری‌اش و همچنین آینده‌ی برجام و نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴، با محمدعلی شفیعی کارشناس ارشد مطالعات آمریکا،  پرداخته است.

رای گیری‌ها بصورت معمول در ابتدا در یک انتخابات مقدماتی در ماه‌های قبل شروع شد، اما رای گیری نهایی بین دوحزب اصلی جمهوری خواه و دموکرات، در هشت نوامبر آغاز شد. این انتخابات دارای ابهاماتی زیادی بود. دستگاه‌های بعضی از مراکز رای گیری در ایالات‌ها قطع شد و مردم بالاجبار در صف طولانی منتظر ماندند تا رای دهند. ترامپ نیز از این موضوع به نفع خود استفاده کرد و بحث تقلب و تخلف در انتخابات را مجددا مطرح کرد. این موضوعات در ایالات های نوادا و پنسیلوانیا نمود بیشتری پیدا کرد، زیرا این ایالات معمولا به جمهوریخواهان رای می دادند اما در این انتخابات رای آن‌ها به سمت دموکرات‌ها برگشت.

حال با اینکه رای گیری در ایالت جورجیا به دور دوم رفته است اما نتیجه‌ی انتخابات کاملا مشخص است. سنا در اختیار دموکرات‌ها (۵۰+۱) باقی ماند. مجلس نمایندگان نیز بنظر می‌رسد که در اختیار جمهوریخواهان قرار بگیرد. مجلس سنا با توجه به اهمیت آن در سیاست خارجی، مورد توجه بیشتری در مقایسه با مجلس نمایندگان در آمریکا است. در ایران نیز سنا اهمیت بیشتری برخوردار است. مجلس نمایندگان در سیاست داخلی ایالات متحده تاثیر گذار است.

جمهوریخواهان گفته بودند درصورتی که اکثریت سنا را بدست آورند، استیضاح بایدن را کلید خواهند زد. با در اختیار قرارگرفتن مجلس نمایندگان توسط جمهوریخواهان، فرآیند استیضاح از این مجلس شروع می‌شود و با رای اکثریت جمهوریخواهان به سنا ارسال می‌شود. هرچند در سنا رای نخواهد آورد اما به مانند استیضاح ترامپ، همان سناریو برای بایدن تکرار شود.

کلیدواژه‌ای که این روزها همه بر آن تاکید می کنند بحث اوکراین است. چک سفید امضایی که بایدن به زلنسکی داده بود، مورد انتقاد جمهوری خواهان بوده است. جمهوریخواهان قبل از انتخابات می گفتند که ما این چک سفید امضا را به رسمیت نمی شناسیم و در مورد کمک‌ها قید و بندهایی را باید اضافه کنیم که دولت نتواند هر کاری را که میل دارد، انجام دهد. این نیز یکی از چالش های بایدن در دو سال آینده خواهد بود.

سنا بعد از این انتخابات تغییری نداشته است. حتی اگر یک رای باقی مانده از ایالات جورجیا هم به دموکرات ها برسد و ۵۱-۴۹ به نفع دموکرات‌ها شود، با اینکه یک رای بیشتر از دوره‌ی کنونی دارند اما این بخاطر اختلاف ناچیزی که وجود دارد؛ اجماع را در این مجلس سخت می‌کند. یعنی همان شرایطی که الان بود و امکان قانونگذاری نبود، پروسه‌های قانونی خیلی طول می کشید و بخاطر حزبی رای دادن‌ها امکان تسریع قانون‌ها وجود نداشت؛ این موضوعات با همان شدت تداوم پیدا خواهد کرد. هر قانون باید در هر دو مجلس تصویب شود. مجلس نمایندگان هم که بایدن در اختیار ندارد و سنا هم همان مشکلاتی پیشین را در پیش دارد. نتیجتا روند قانونگذاری در دوسال آینده‌ برای بایدن دوره‌ی سختی خواهد بود و فشارهای سیاسی علیه وی افزایش پیدا خواهد کرد .

کشمکش‌های سیاسی داخلی و میان حزبی در ایالات متحده نیز بیشتر خواهد شد. به نوعی که آمریکا را نسبت به دوره اخیر، به درون خود متوجه‌تر خواهد کرد و تمرکز آمریکا ناچارا به داخل بیشتر خواهد شد. افراد تاثیر گذار دموکرات تلاش داشتند تا نانسی پلوسی را برجسته کنند و همچنین سفر اخیرش به تایوان هم بسیار حاشیه‌ساز شده بود. اما حال  او از ریاست مجلس نمایندگان کنار خواهدرفت و به احتمال زیاد اگر جمهوری خواهان اکثریت این مجلس را کسب کنند، وزن دهی که دموکرات به او داده بودند تا با استفاده از وی بخواهند برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ پیروز شوند؛ عملا کنار گذاشته خواهد شد و  در ادامه به حاشیه خواهد رفت. حتی  شاید با توجه به سن بالای او دیگر در عرصه سیاست به مانند قبل وی را نبینیم.

با توجه به حاشیه‌ای که پلوسی در دوره ترامپ داشت و بارها علیه ترامپ جبهه‌گیری های زیادی داشت، شاید ترامپ از این موضوع به نفع خود استفاده کند و بگوید که من باعث این موضوع شدم که پلوسی از ریاست مجلس نمایندگان کنار رود.

شاید اگر بخواهیم دقیق به این موضوع نگاه کنیم، بیش از آن که رسانه‌های جمهوریخواه بر این موج مانور بدهند، رسانه‌های دموکرات روی این موضوع تاکید داشتند. دموکرات‌ها آنقدر موج قرمز را در رسانه‌های خود بزرگ کردند که اگر موفقیت خیلی چشمگیری نمی‌داشت می توانستند از آن استفاده کنند. در واقع از آن چیزی که انتظار می‌رفت این موج کاملا از آن فاصله دارد و حتی اگر با روایت خفیف این موضوع، یعنی با روایت جمهوریخواهان نگاه کنیم؛ باز هم جمهوریخواهان به نتیجه مطلوبشان دست پیدا نکردند.

رای خوب دسانتیس در فرمانداری فلوریدا نشان از آن دارد که قدرت وی در حزب جمهوریخواه افزایش پیدا کرد. او فردی است که با ترامپ در سیاست رشد پیدا کرد و با کنار ترامپ بودن توانست خود را مطرح کند. در نظرسنجی‌های جدید دسانتیس برای کاندیداتوری ۲۰۲۴ از حزب جمهوریخواه اوضاع بهتری پیدا کرد اما آن شخصیت کاریزماتیکی ملی که ترامپ دارد را نتوانسته به آن دست پیدا کند.

دسانتیس در حال رشد است و بسیاری او را به عنوان گزینه‌ی جانشینی ترامپ می بینند، چون ناچارا از ادبیات ملی گرایانه‌ی نژادپرستانه ترامپ نمی توانند گذر کنند و این ادبیات بدنه‌ی اصلی مردمی حزب جمهوریخواه است. با این حال ترامپ گزینه‌ی مطلوبی نیست و برای همین شاید به سمت دسانتیس سوق پیدا کنند. او حواشی کمتری نسبت به ترامپ داشته و توانسته رای خاکستری بیشتری به خود جلب کند و ممکن است آرای مردد را در انتخابات ۲۰۲۴ به خود جلب کند. این تحلیلی است که جمهوریخواهان داشته و در این انتخابات آن را آزمایش کردند. بنابراین قطعا دسانتیس در آینده‌ی سیاسی ایالات متحده را پر رنگ‌تر از قبل خواهیم دید.

در طرف مقابل نیز بایدن اخیرا سعی دارد تا با صراحت بیشتری حضور خود را در  انتخابات ۲۰۲۴ اعلام کند. هر چند حزب دموکرات روز به روز تردیدش نسبت به او بیشتر می‌شود، اما می خواهند او را قانع کنند که در انتخابات ریاست جمهوری حضور پیدا نکند. اما برای آن که بدانیم که حزب دموکرات چه کسی را برای برگ برنده‌ی انتخابات ۲۰۲۴ معرفی می‌کند باید به سبقه تاریخی حزب دموکرات در زمان انتخابات برگردیم.

آنها معمولا سعی کردند از گروه‌های هویتی خاص، برای جلب آرای مردمی استفاده کنند. آنها معمولا یک خانم یا یک سیاهپوست برای انتخابات ریاست جمهوری معرفی می‌کنند. در انتخابات مقدماتی نیز هیسپانیک‌ها و اقلیت‌های جنسی را نیز می بینیم که حضور دارند. در نتیجه با توجه به نظرسنجی‌ها و گمانه‌زنی‌ها در رسانه‌ها و فضای سیاسی ایالات متحده، یکی از گزینه‌های اصلی دموکرات‌ها برای ۲۰۲۴، میشل اوباما، همسر «باراک اوباما» می‌باشد که در حال حاضر اقبال زیادی بر وی وجود ندارد. با وجود آنکه او سابقه سیاسی چشمگیری ندارد و قبلا نیز فقط به عنوان بانوی اول ایالات متحده بوده است.

با روایت کلی از حزب دموکرات و استفاده آنها از اقلیت‌ها، میشل اوباما در واقع همخونی نسبی خوبی دارد، چرا که وی هم سیاهپوست است و هم خانم است و آن روایتی که می گوید که «آمریکا تنها یک رئیس جمهور زن کم دارد» را می تواند پوشش دهد. او نقطه ضعف‌های «هیلاری کلینتون» را در سال ۲۰۱۶ را هم ندارد و آن نگاه مثبتی که باراک اوباما در بین بدنه‌ی دموکرات‌ها حفظ کرده را به نفع خود استفاده می کند.

حال باید دید که با گذر زمان وضعیت به چه صورت خواهد شد و نظر سنجی ها و انتخابات مقدماتی که شروع شود معلوم خواهد شد چه کسانی خود را نشان خواهندداد و تا چند ماه آینده نیز می توانیم کاندیداهای اصلی و جدی را تر را بشناسیم.

سناریو اول موجود در این خصوص، برجام اصلاح شده یا تقویت شده است که مورد توافق طرفین قرار گیرد. سناریو دوم نیز این است که برجام همچنان مورد توافق دو طرفین قرار نگیرد. اما سناریو سوم وضعیتی است که چین و ایالات متحده آن را با هم طی کردند.

یعنی اگر وضع به همین صورت باقی بماند، جمهوری اسلامی مقاومت کند و بتواند پای حرف خود ایستادگی کند؛ از طرفی غرب نیز بپذیرد که ایران یک کشور هسته‌ای است و نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد احتمال جدیدی به وجود خواهد آمد.

به جای اینکه توافقی صورت گیرد که بخاطر مقاومت ایران شدنی نیست و از آنجا که حد نهایی تحریم‌ها نیز علیه ایران اعمال شده است. نگه داشتن ساختار تحریم‌ها دراین حد کار سخت و زیان باری می شود و آنگاه سیاست تحریمی آمریکا تغییر خواهد کرد. یعنی به جای آنکه تحریم‌ها با همین قدرت حفظ  یا برداشته شود، «بیخیالش می شوند» یعنی راه‌هایی برای تجارت با ایران بدون حذف قانون تحریم ها باز خواهد شد.

در این شرایط ما با ایران هسته‌ای مواجه هستیم که تکنولوژی هسته‌ای بومی خودش را دارد، تحریم‌ها برداشته نشده اما غرب بدون سرو صدا همکاری‌هایی  را در بخش های مختلف با او شروع می کند و تحریم ها را عملا نادیده می‌گیرد.  این راهبردی است که بدین صورت در گذشته ایالات متحده در مواجهه با چین اتخاذ کرده و ممکن است که با ایران نیز این راهبرد را در پیش بگیرند.  مثلا شرکتی همکاری و مبادله‌ای با ایران می‌کند و اگر تا به حال جریمه‌های میلیون دلاری و چند ده ملیون دلاری ممکن بود که محتمل شود، این جریمه‌ها خیلی کمتر می‌شود.

بنابراین همانطور که اشاره کردم این موضوع قطعا لازمه و شرایطی دارد. ایران باید پای خواسته‌هایش پافشاری کند و عقب نشینی نکند. غرب نیز باید ببیند که راهکاری برای اثربخش کردن این تحریم‌ها نداشته باشد. چراکه اگر تحریم های سفت و سختی علیه کشوری گرفته شود، با گذر زمان ساختار این تحریم‌ها متزلزل می شود و راه‌های دور زدن آن باز می شود و این شرایط تحریم‌ها را بی اثر می‌کند.

اما ممکن است با اتفاقات خاصی در داخل کشور مانند ناآرامی های اخیر و مشکلات اقتصادی درصورتی که تداوم پیداکند و در ادامه باعث نارضایتی اکثریت مردم شود؛ این شرایط می تواند باعث دمیدن روح جدیدی به تحریم‌ها شود. هرچند دیگر نمی‌توان تحریم های موثر و جدیدی علیه ایران وضع کرد اما میتوان روح این تحریم ها را تازه کرد و زنده نگه داشت و بازیگرای مختلف دنیا به این موضوع توجه داشت که ایران یک بازیگر نرمال نیست.

برای محقق کردن حضور ایران در فضای بین المللی، علاوه بر اتخاذ سیاست «راهبرد مقاومت فعال» لازم است شرایط اقتصادی را بهبود بخشیم و اصلاحاتی موثر در اقتصاد کشور داشته باشیم. دستاورد این کار کاهش نارضایتی های مردم و تغییر نگاه جهانیان به شرایط داخلی ایران است که موجب همکاری های گسترده جهانی خواهد شد.