کودکان غزه در میان آوارها برای تأمین نان خانوادهشان دست و پنجه نرم میکنند
نویسنده: غلامعلی نسائی
“کودکان غزه، قربانیان خاموش جنگی که کودکی را از آنان ربوده است؛ از محمد ۱۳ ساله که میان آوارها نانآور خانواده شده تا میسون ۹ ساله که با دستبندهای مهرهای شکم برادرانش را سیر میکند. آمارها فریاد میزنند: بیش از ۱۴ هزار دانشآموز شهید، ۸۸۰ معلم کشته و ۶۲۰ هزار کودک محروم از مدرسه. اینجا دیگر نه جنگ که نسلکشی است؛ جایی که هر آجر ویران، روایتی از تباهی آیندهای است که به آوار تبدیل شده است.
پایگاه خبری هوران – از زمانی که محمد شیخ (۱۳ ساله) پس از اجرای آتشبس در غزه از جنوب این منطقه بازگشت و خانهاش در شهر «بیتحانون» را به صورت ویرانهای یافت، تصمیم گرفت به دنبال کار برود. مادرش میگوید: «بعد از اینکه پدرش در آوریل ۲۰۲۴ با شلیک یک پهپاد کوادکاپتر کشته شد، محمد تبدیل به مرد خانه شد.»
محمد سه برادر کوچکتر از خود دارد که همگی به یادگیری آنلاین و در چادرهای آموزشی مشغول هستند، اما او به دلیل کار تماموقت خارج از خانه نمیتواند در این برنامهها شرکت کند. او میگوید: «ساعت ۶ صبح از خانه بیرون میروم و به دنبال افرادی میگردم که میخواهند آوارهای خانهشان را جمع کنند. خدماتم را به آنها پیشنهاد میدهم و هر کس قبول کند، روزی ۱۰ شیکل (حدود ۳ دلار) به من میدهد.»
روز محمد ساعت ۵ عصر به پایان میرسد. با وجود خطراتی که این کار برای یک کودک دارد، او سعی میکند به خاطر تأمین معاش خانوادهاش به این خطرات فکر نکند. او اضافه میکند: «اگر کار نکنم، برادرانم چیزی برای خوردن ندارند. از وقتی اسرائیل گذرگاهها را بست، قیمتها به شکل دیوانهواری افزایش یافته و با پولی که به دست میآورم، حداقل میتوانم نان بخرم.»
در شرایط عادی، محمد باید دانشآموز مدرسه میبود، اما جنگ فعلی کودکان را وارد نبردی سخت برای بقا کرده است. آنها مجبور شدهاند در میان ویرانههای خانهها و ساختمانهای تخریبشده کار کنند، با وجود برنامههای آموزشی اضطراری که وزارت آموزش و پرورش و سازمان امداد فلسطینیان (اونروا) برای ازسرگیری تحصیل آنها راه انداختهاند.
مادر محمد میگوید که او هر روز از کار خسته به خانه برمیگردد و روی تختخوابی در چادری که خانوادهشان روی ویرانههای خانه برپا کردهاند، میافتد و تا صبح میخوابد. مادرش اضافه میکند: «گاهی ساعتها او را نمیبینم و صدایش را نمیشنوم. قلبم برایش میسوزد، اما چارهای نداریم. اگر بچههایم بزرگتر بودند، خودم به جای او کار میکردم، اما آنها به مراقبت نیاز دارند.»
پدری مفقود و زندگی در سختی
در شهر جبالیا نیز میسون مازن (۹ ساله) سعی میکند با ساخت دستبندهای مهرهای، هزینههای شخصی خود و برادرانش را تأمین کند. او میگوید: «جنگندههای اسرائیل خانهمان را بمباران کردند و تنها چیزی که توانستم از زیر آوار نجات دهم، جعبه مهرههایی بود که مادرم قبل از جنگ به من هدیه داده بود.»
پدر میسون مفقود است و خانوادهاش نمیدانند که آیا در حملات اسرائیل کشته شده یا در زندانهای اسرائیل است. مادرش با کمک بستگان و برخی کمکهای مردمی، غذای خانواده را تأمین میکند. میسون میگوید: «ما حتی پول برای خرید یک آبنبات هم نداریم.»
او هر صبح دستبندهایش را روی پارچهای پهن میکند و از دیگر کودکان میخواهد تا از او خرید کنند. گاهی موفق میشود دو دستبند یا گردنبند بفروشد که در مجموع حدود ۱۰ شیکل میشود، اما بعضی روزها چیزی نمیفروشد. میسون که به دلیل شرایط جنگ بهصورت منظم به مدرسه نمیرود، تنها قبل از امتحانات درس میخواند. او آرزو میکند که اوضاع به حالت قبل بازگردد: «وقتی پدرم از سر کار برمیگشت برایمان شیرینی میآورد و مادرم در خانه گرممان بهترین غذاها را درست میکرد.»
آمار تکاندهنده
بر اساس گزارش وزارت آموزش و پرورش فلسطین، از آغاز جنگ در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، ۱۴۷۸۴ دانشآموز کشته و ۲۴۷۶۶ نفر زخمی شدهاند. در غزه بیش از ۱۴۶۴۹ دانشآموز کشته و ۲۳۹۳۶ نفر زخمی شدهاند، در حالی که در کرانه باختری ۱۳۵ دانشآموز کشته و ۸۳۰ نفر زخمی شدهاند. همچنین ۸۸۰ معلم و کارمند آموزشی کشته و ۴۲۴۷ نفر زخمی شدهاند.
بر اساس آمارهای رسمی، حدود ۸۰۵۶۸ دانشجوی دانشگاههای غزه نتوانستهاند به تحصیل ادامه دهند و تنها تعداد محدودی از دانشگاهها بهصورت آنلاین و با تعداد کمی از دروس فعالیت دارند. همچنین حدود ۶۲۰ هزار دانشآموز در غزه نتوانستهاند به مدرسه بروند و سرنوشت آنها در هالهای از ابهام است.
اسرائیل با حمایت آمریکا از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون جنایات جنگی گستردهای در غزه مرتکب شده که منجر به کشته و زخمی شدن بیش از ۱۶۹ هزار فلسطینی (عمدتاً کودکان و زنان) و مفقود شدن بیش از ۱۱ هزار نفر شده است. علاوه بر این، زیرساختهای غزه به شدت تخریب شدهاند.
کودکان تنها قربانیان گذرا نیستند
لیلا علی، روانشناس اجتماعی، هشدار میدهد که کار کودکان در جنگ تأثیرات عمیق روانی و اجتماعی بر آنها دارد. کودکان در معرض آسیبهای روانی مانند PTSD (اختلال استرس پس از سانحه)، اضطراب، افسردگی و حتی گسست از واقعیت قرار میگیرند. همچنین، رشد عاطفی آنها به تأخیر میافتد و هویت فردیشان تحت تأثیر نقش ناخواستهای مانند «نانآور خانواده» قرار میگیرد.
از نظر اجتماعی، محرومیت از تحصیل، کودکان را در چرخه فقر نگه میدارد و آنها را در معرض سوءاستفاده قرار میدهد. بسیاری از کودکان به دلیل کار طولانیمدت و تغذیه نامناسب دچار مشکلات جسمی و روانی میشوند.
لیلا علی تأکید میکند که کودکان در جنگ تنها قربانیان موقت نیستند، بلکه هستههای آسیبپذیر جامعه آینده هستند. اگر این مسئله بهموقع حل نشود، تبعات آن در بزرگسالی آنها نیز ادامه خواهد یافت. او از نهادهای بینالمللی و دولت فلسطین خواست تا موضوع کار کودکان را در اولویت برنامههای خود قرار دهند.
آری؛ آنچه در غزه میگذرد، تنها نابودی خانوادهها نیست، بلکه محو کامل محلههاست!
آسیبهای روانی، پایگاه خبری هوران، هوران، پایگاه هوران، حقوق بشر، سازمانهای بینالمللی، کمکهای اضطراری، یونیسف، اونروا، مدارس تخریبشده، پایگاه خبری هوران، هوران، هورانپایگاه خبری هوران، هوران، پایگاه هوران، غزه، کودکان غزه، جنگ غزه، کار کودکان، فقر، آوارگان، شهدای کودک، پایگاه خبری هوران، هوران، پایگاه هوران، آموزش در بحران، هورانپایگاه هوران، بازسازی غزه، کودکان بیسرپرست، بحران غذایی، خشونت علیه کودکان، آینده تاریک، امیدهای کوچک، عدالت بینالمللی، پایگاه خبری هوران، هوران، پایگاه هوران، هورانجنایات جنگی، رسانههای جهان، همبستگی جهانی، غزه زنده است، هوران، کودکان غزه، گرسنگی، نویسنده: غلامعلی نسائی، نسائی، آوارهاروانشناسی کودک، بحران انسانی، نقض حقوق کودک، خشونت نظامی، محاصره غزه، نان آوران کوچک، پایگاه خبری هوران، هوران، پایگاه هوران، خانوادههای شهید، مقاومت مدنی، هوران
