«کمان ۹۹»؛ اعجاز خلبانان ایرانی در تنبیه ارتش بعثی

«کمان ۹۹»؛ اعجاز خلبانان ایرانی در تنبیه ارتش بعثی

به تلافی حمله سراسری نیروی هوایی عراق علیه نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در روز سی و یکم شهریور ماه عملیات تاکتیکی هوایی برای انهدام نیروی هوایی عراق در روز یکم مهرماه ۱۳۵۹ به منظور کسب برتری هوایی توسط نیروی هوایی ایران در کمتر از یک روز از آغاز جنگ انجام شد.

حماسه و مقاومت هوران – این عملیات بر پایه طرح نبرد البرز صورت می‌گرفت؛ اما در طرح نبرد البرز نیروی هوایی از پیش‌دستی و غافلگیر کردن دشمن منع شده بود و به همین دلیل نیروی هوایی ایران صبر کرد تا اولین ضربات را از دشمن دریافت کند و سپس در روز یکم مهرماه با علم به اینکه اصل غافلگیری دشمن که از اصول جنگ است، هرگز واقع نخواهد شد و دشمن با آمادگی کامل در صحنه حضور دارد، با ۱۴۰ فروند هواپیما فرودگاه و پایگاه‌های هوایی دشمن را در هم کوبید.

نام این عملیات «انهدام نیروی هوایی دشمن» و زمان آن طلوع آفتاب و آغاز روشنایی روز در سرزمین عراق و در منطقه مربوط به اهداف مورد نظر، در تاریخ اول مهر ماه ۱۳۵۹ انجام گرفت.

رمز عملیات کمان ۹۹ نام داشت که منظور از واژه کمان گذاشتن تیر در چله کمان از سوی ملت ایران و رها نمودن آن تا دورترین نقاط عراق بود. عدد ۹۹ نیز تقارن شمارش اوراق و صفحات طرح البرز با عدد ۹۹ را نشان می‌داد.

سراسر خاک و فضای عراق، پایگاه‌های هوایی کرکوک، موصل، رشید، حبانیه، ناصریه، شعیبیه، کوت، المثنی و اهداف دیگر آن در حد فاصل مدار ۳۰ درجه شمالی یعنی جنوبی‌ترین مدار در خاک عراق تا شمالی‌ترین مدار در کشور مذکور که مدار ۳۷ درجه شمالی را شامل می‌شود، قرار داشت. مهمات هواپیماها، برج‌های مراقبت هوایی، تاسیسات کارخانه‌های هواپیما سازی و سوله‌ها و پناهگاه‌های اسکادران‌های تعمیر و نگهداری هواپیماها، باند‌های پروازی و اهدافی که در زمین گیر کردن هواپیما‌های دشمن و کاهش فعالیت‌های هوایی او علیه نیرو‌های خودی موثر باشند، در آن جا وجود داشت.

حملات هوایی علیه این اهداف از بعد تاکتیکی، نیروی زمینی دشمن را در ابعاد خدمات پشتیبانی رزمی و آتش پشتیبانی هوایی، دفاع هوایی و اطلاعات و هشدار اولیه در میدان جنگ با کاستی فراوانی رو به رو می‌ساخت و چنین تدبیری می‌توانست به تهاجم نیروی زمینی عراق در خوزستان پایان دهد و دشمن را مجبور به اتخاذ وضعیت دفاعی و فرو رفتن در عمق زمین و در سنگر‌های دفاعی نماید.

از بعد استراتژیک دفاعی، برآورد‌های هوایی دشمن حکایت از زمین گیر بودن نیروی هوایی ایران را داشت و انجام چنین عملیات هوایی سنگین می‌توانست معادلات استراتژیک دشمن را در سرنگونی نظام اسلامی و چنین تعاریفی منفعل کند.

در این عملیات که عمده‌ترین عملیات تاکتیکی هوایی در عرف هوانوردی نظامی جهان محسوب می‌شد نیروی هوایی ایران از هواپیما‌های جنگنده بمب افکن برای بمباران سود جست.

اجرا و هدایت عملیات

در آستانه طلوع آفتاب یکم مهرماه ۱۳۵۹ با ابلاغ رمز کمان- ۹۹ هواپیمای جنگنده بمب افکن و شکاری رهگیر نیروی هوایی در هفت پایگاه هوایی کشور به غرش درآمدند و باند‌های پروازی را پشت سر نهادند و هرگروه با بهره گیری از سوختگیری هوایی برای انهدام هدف دور دست و یا بدون عملیات سوختگیری در هوا، فضای کشور عراق را شکافتند و درنوردیدند و اهداف خود را در سراسر خاک عراق در هم کوبیدند. اهدافی که در داخل پایگاه‌های هوایی دشمن مورد توجه خلبانان بود شامل: باند‌های پروازی، پناهگاه‌های هواپیماها، راه‌های خزش، انبار‌های مهمات، انبار‌های آمادگی و قطعات پشتیبانی کننده هواپیماها، مخازن سوخت هواپیما‌ها و خودرو‌ها رادار‌های هدایت کننده هواپیماها، برج‌های مراقبت کنترل، سیستم‌های فرماندهی کنترل پایگاه‌ها و مراکز مخابراتی و انواع آنتن‌های آن بود.

نقاطی از دشمن که مورد هدف قرار گرفت

الف. ۴۸ فروند هواپیما جنگنده بمب افکن تایگر اف-۵، پایگاه هوایی موصل در بخش شمال عراق در استان نینوا را در هم کوبیدند.

ب. شانزده فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم اف -۴، پایگاه کوت در استان نیستان (العماره) عراق را در هم کوبیدند.

ج. چهل فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن تایگر اف – ۵، پایگاه هوایی ناصریه را در استان ذیقار عراق را هم در هم کوبیدند.

د. دوازده فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم اف – ۴، پایگاه هوایی شعیبیه در استان بصره عراق را در هم کوبیدند.

ه. دوازده فروند هواپیمای جنگنده بمب افکن فانتوم اف – ۴، پایگاه هوایی الرشید در جوار بغداد را در هم کوبیدند.

و. پایگاه‌های هوایی حبانیه شامل: تموز و هضبه در غرب بغداد، فرودگاه بین المللی بغداد، پایگاه هوایی کرکوک در استان کرکوک، فرودگاه المثنی و برخی فرودگاه‌های دیگر در امواج بعدی حملات هوایی بمباران شدند. در موج دوم حملات هوایی پایگاه یکم شکاری با پنجاه درصد از هواپیما‌های آماده و پایگاه دوم شکاری نیز با پنجاه درصد از هواپیما‌های آماده، حمله ور شدند.

انتهای پیام/هوران